Aby napisać jakikolwiek tekst – czy to opowiadanie, czy powieść – musisz mieć pomysł. I to nie byle jaki. Nie może być to pomysł banalny, nie może być też powielony, bo taki z pewnością nie zainteresuje potencjalnego wydawcy. A tak to już jest, że prawie zawsze, kiedy coś piszemy to po to, by kiedyś tam móc pokazać to jakiemuś wydawcy. Musisz czymś zabłysnąć, wyróżnić się spośród tłumu grafomanów walczących o uwagę wydawcy i potem o zainteresowanie czytelnika. Ale uwaga, nie możesz przesadzić. Pisz o rzeczach, które znasz i które nie są ci obce. Jeśli nie specjalizujesz się w budowie i działaniu samochodów, nie zaczynaj opisywać budowy silnika najnowszego vipera, bo możesz się niepotrzebnie zaplątać. Pisz o tym, co jest dla Ciebie naturalne i o czym jesteś w stanie powiedzieć więcej niż przeczytasz w książkach lub zobaczysz na filmach.
Jeżeli akcja Twojego opowiadania lub powieści ma się rozgrywać w Paryżu, a Ty nigdy tam nie byłeś, przenieś się ze swoimi bohaterami w inne miejsce, takie, które już znasz. Jeśli jednak jesteś z natury człowiekiem upartym i akcja Twojej powieści koniecznie musi toczyć się w stolicy Francji, kup przewodnik. Przewertuj go, przejrzyj zdjęcia i mapy. Wypożycz film dokumentalny o Paryżu i zwróć uwagę na szczegóły, kiedy będziesz go oglądał. Zobacz, jak wyglądają kamieniczki i opisz je. Nie słowami narratora czy dziennikarza, ale własnymi. To nie może być suchy opis, musisz to poczuć, musisz wtopić się w tło tych paryskich uliczek, które chcesz przedstawić czytelnikowi z własnego punktu widzenia. Włącz francuską muzykę i poczuj jej klimat. Wtedy z powodzeniem będziesz mógł stworzyć pozory, że opisujesz swoje własne przeżycia, a czytelnik nie będzie się nawet zastanawiał nad kwestią tego, czy widziałeś Pola Elizejskie czy też nie.
Wreszcie, kiedy masz już jakiś pomysł, napisz plan. Dobry i precyzyjny plan to połowa Twojego sukcesu. I wcale nie musi to być konspekt, jaki pamiętamy ze szkoły, ze szczegółowo opisanymi punktami, podpunktami, podpunktami podpunktów i podsumowaniami. Napiszę po prostu, jak ja to zawsze robiłam.
Weź kartkę (z doświadczenia wiem, że łatwiej i szybciej sporządzić taki plan na kartce papieru niż na ekranie komputera) i pisz. Pisz to, co przyjdzie Ci do głowy. Możesz opisać bohatera, sytuację, w jakiej ów się znalazł, miejsce, w jakim przebywa, zapachy i dźwięki, jakie go otaczają. Możesz też spisać to, co ma się dziać w książce, opisać sytuacje, jakie będą udziałem Twojego bohatera. Dopiero, kiedy sporządzisz takie dość chaotyczne notatki, spróbuj je uporządkować, nadać im numery, a potem możesz każdy z punktów rozwinąć i opisać. Nie jest to aż takie trudne, jak się z pozoru wydaje i zanim się obejrzysz, będziesz już mieć plan do swojej powieści.
Początkowo plan może być suchy i zwięzły, ale kiedy będziesz go już rozwijać, pamiętaj, by w książce robić niespodzianki. Nie pozwól na to, by czytelnik od początku wiedział wszystko: kto zabił, kto ukradł, gdzie jest ukryty skarb, że bohater ma za sobą niespełnioną miłość, że ma jakieś sekrety. Nie odkrywaj wszystkich kart w jednym rozdziale, pozostań tajemniczy. Buduj napięcie, mów półsłówkami, odkrywaj tajemnice stopniowo. Od samego początku miej jakiś sekret i próbuj zaciekawić czytelnika. Czytelnik powinien mieć wrażenie, że za rogiem czeka na niego wielka tajemnica, musi być on na tyle zaciekawiony, by chcieć za ten róg zajrzeć.
Tego rodzaju zaskoczenia, sekrety, zwroty akcji, zawrzyj właśnie w konspekcie powieści, żeby je dopracować i aby nie wypadły one sztucznie i w sposób naciągany, musisz dokładnie wiedzieć, jak mają one wyglądać i jakie wydarzenia, czy słowa, mają je poprzedzać. Tylko uwaga, nie przesadź! Powieść naszpikowana milionami niedomówień stanie się zawiła, skomplikowana i nieczytelna. Potencjalny odbiorca zgubi się na pierwszym zakręcie. Jak zwykle, obowiązuje tu zasada złotego środka.
I daj sobie czas. Plan to nie koniec świata, możesz go zmieniać, modyfikować. Pamiętaj, że dobry plan będzie rozwijał się wraz z Twoją powieścią.
